Jak wygląda formacja wspólnotowa w Odnowie?

„Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów” (Łk 11, 1). W Apostołach zrodziło się pragnienie uczniostwa. Zapragnęli, by Jezus stał się dla nich Mistrzem. Kiedy już pozyskał ich serca, postawili kolejny krok wiary i rozpoczęli swoją formację w szkole Jezusa. Nauczyciel poprowadził dla nich specjalny program wychowawczy, w którym pokazywał im, jak należy duchowo wzrastać i jak wyglądają poszczególne etapy życia duchowego. Wiele razem przeszli, aby być gotowymi na misję głoszenia królestwa Bożego. Oprócz indywidualnej pracy z uczniami, Jezus prowadził też formację wspólnotową przygotowująca ich do przyszłej misji, czyli tak naprawdę ewangelizacji, w której sami mieli czynić uczniów i stać się duchowymi przewodnikami dla przyszłego pokolenia, które otrzyma od nich dziedzictwo wiary. Przyjrzyjmy się zatem jak wygląda formacja wspólnotowa w Katolickiej Odnowie w Duchu Świętym.

Spotkania wspólnotowe zwykle rozpoczynają się modlitwą uwielbienia i odbywają się raz w tygodniu zwykle w godzinach wieczornych najczęściej w dzień roboczy. Odnowa najczęściej modlili się wspólnie w salce parafialnej lub kościele. Niektóre wspólnoty spotykają się wcześniej na Mszy parafialnej lub mają możliwość i miejsce gdzie mogą wspólnotowo celebrować Eucharystię (kaplica parafialna). 

Na początku spotkania zapalamy święcę i intronizujemy (witamy) słowo Boże, które stawiamy w centrum. Jest to także czas, aby zawiązać wspólnotę wykonując wspólnie jakąś animację lub witając się wzajemnie. Następnie razem z zespołem muzycznym i prowadzącym modlitwę uwielbienia przyzywamy Bożej obecności i wołamy o Ducha Świętego, który prowadzi nas do głębszej relacji z Jezusem. Modlimy się wspólnie nasłuchując osoby prowadzącej. Jest to modlitwa spontaniczna, więc utwory muzyczne, kierunek modlitwy, słowa poznania czy proroctwa w pełni oddajemy Bogu pozwalając Mu działać tak, jak chce. 

Posługę prowadzą osoby uformowane i odpowiednio przygotowane w zgodzie z decyzją kapłana – opiekuna duchowego wspólnoty. Wcześniej możemy rozeznawać tematy spotkania, ale modlitwa Odnowy w Duchu Świętym to nie sztampowe trzymanie się tego, co wcześniej zaplanujemy, ale otwartość na to, co przynosi Duch Święty. Spotkania cechuje duża spontaniczność, kierunek modlitwy może się mocno zmienić, np. z dziękczynienia na charakter przebłagalny. Na spotkaniach – oprócz konferencji wygłaszanej przez kapłana lub członków wspólnoty – jest możliwość podzielenia się świadectwem Bożego działania w moim życiu, aby cała wspólnota mogła oddać chwałę Bogu, który nieustannie działa w swoich uczniach. Świadectwa aktualizują nasze doświadczenie zbawienia. 

Co jakiś czas odbywa się modlitwa wstawiennicza, w której podczas modlitwy za daną osobą otrzymujemy słowa prorocze. Tę modlitwę prowadzą osoby wyznaczone jako wstawiennicy wspólnoty. Modlimy się także o chrzest w Duchu Świętym nad nowymi członkami wspólnoty. Podczas takiej modlitwy Bóg rozdaje dary i charyzmaty potrzebne do służby w Kościele, którymi to darami uczymy się skutecznie posługiwać we wspólnocie. 

 Na spotkaniach modlitewnych w dużej grupie ciężko jest poznać poszczególnych członków wspólnoty, dlatego potrzebujemy mniejszych i bardziej kameralnych przestrzeni, abyśmy mogli wymienić nasze wzajemne myśli, sugestie i dylematy. Miejscem takiego dzielenia jest mała grupa. To właśnie tam mamy okazję bliżej się poznać. Grupki dzielenia to spotkania około 8-10 osób, często w podobnym wieku i stanie życiowym. Jest to niezwykle ubogacające doświadczenie, bo możemy się wzajemnie usłyszeć i zabrać ze sobą to, co było dla nas ważne. W grupkach obowiązuje zasada tajemnicy. Zwykle w małych grupach dzielimy się tym, co było na konferencji lub w tygodniu formacyjnym pracy z podręcznikiem, który wybraliśmy jako naszą formację wspólnotową. Wybór konkretnej formacji podejmuje ksiądz opiekun wraz z liderem i radą wspólnoty w zależności od potrzeby i kondycji duchowej wspólnoty. 

Pierwszym krokiem formacji wspólnotowej jest ewangelizacja, czyli przepowiadanie kerygmatu (miłość Boga, grzech, zbawienie w Jezusie, wiara i nawrócenie, Duch Święty i wspólnota). Charakterystyczną formacją jest Seminarium Odnowy Wiary lub Rekolekcje Ewangelizacyjne Odnowy (REO). Organizuje się je w parafiach, w których chcemy doprowadzić ludzi do żywego spotkania z Jezusem oraz doprowadzić ich do chrztu w Duchu Świętym. Zapraszamy na nie osoby będące blisko Kościoła, jak i te, które poszukują Boga, aby doświadczyły osobistej relacji z Chrystusem. Podczas pandemii udawało się przeprowadzać seminaria w trybie online. 

Aby dobrze przeprowadzić ewangelizację, potrzebny jest duchowy opiekun oraz członkowie wspólnoty, którzy wygłoszą konferencje. Można poprosić inną wspólnotę o pomoc i posługę. Potrzebujemy doświadczonych animatorów, którzy poprowadzą małe grupki oraz diakoni muzycznej, która zajmie się oprawą muzyczną. Całość seminarium lub rekolekcji trwa kilka tygodni. Uczestnicy pracują z podręcznikiem formacyjnym, który staje się narzędziem, z którego korzystają podczas grupek dzielenia. 

Oprócz formacji budującej kompetencje wspólnotowe nie może zabraknąć poznania Biblii. Kolejnym krokiem rozwoju jest systematyczne studium Biblii. Poznajemy wtedy historię zbawienia Starego i Nowego Testamentu, jest studium Ewangelii, listów oraz poznajemy bohaterów Starego i Nowego Przymierza. Wiedzę i umiejętności dobrze jest usystematyzować konkretnymi szkołami. Mogą to być szkoły modlitwy czy seminarium o słuchaniu. Pozwalają one monitorować i weryfikować problemy uczestników. Modlitwa serca i poznanie kontemplacji to już kolejny krok. Możemy skorzystać z narzędzia jakim jest Seminarium Uzdrowienia Wewnętrznego, aby naprawić zniszczone grzechem człowieczeństwo oraz przygotować grunt na dalszy duchowy rozwój. Formacja o rozeznawaniu duchowym to następny etap. Rozwój kompetencji i kursy, takie jak: zarządzania czasem, rodziną i wspólnotą oraz życie w jedności i świadomości Kościoła. Kolejnym etapem jest formacja intelektu i konferencje dotyczące duchowości konkretnych szkół w Kościele. 

Chrześcijanie nie żyją sami dla siebie, dlatego wspólnoty prowadzą dzieła miłosierdzia. Pragną pomóc ubogim i wspierać osoby w trudnej sytuacji. Papież Franciszek położył duży akcent na dzieła charytatywne we wspólnotach charyzmatycznych. Na konferencje, rekolekcje, warsztaty, seminaria lub dni skupienia warto zapraszać osoby, które usystematyzują naukę prawd wiary i ich obronę. Formacja prowadzi do bycia uczniem w świecie współczesnym. Celem formacji wspólnotowej nie są tylko wiedza i umiejętności, ale przede wszystkim wychowanie do służby i ofiarnej miłości. 

Kolejnym obszarem są spotkania dla osób odpowiedzialnych we wspólnocie. Organizowane są rekolekcje dla kapłanów i koordynatorów poszczególnych wspólnot, aby móc podzielić się swoimi spostrzeżeniami i budować jedność w Odnowie poszukując kierunku, w jakim Duch Święty prowadzi nas dzisiaj. Na poziomie diecezji odbywają się Rady Wspólnot Odnowy, aby zaplanować plan pracy i monitorować działania oraz podjąć wspólne inicjatywy i dzieła. Wspólnoty starają się też angażować w dzieła diecezjalne oraz współpracę z innym wspólnotami (ewangelizacja, dni skupienia, konferencje, wspólne czuwania). 

Każda wspólnota formuje swoje diakonie, np. uwielbienia, liturgiczną, ewangelizacji, gościnności, modlitwy wstawienniczej. Dzięki temu możliwe są przykładowo warsztaty dla osób posługujących muzycznie, modlitwą wstawienniczą czy proroctwem. W zależności od potrzeb i możliwości organizowane są wyjazdy, aby wspólnie się poznać i zintegrować. 

Nie może zabraknąć rekolekcji. Zwykle są to wyjazdy zimowe oraz wakacyjne, często łączymy się w kilka wspólnot. Centralnym punktem rocznej formacji na poziomie Polski jest Czuwanie Odnowy w Duchu Świętym w Częstochowie w trzecią sobotę maja, podczas którego wszystkie wspólnoty gromadzą się na uwielbieniu, konferencjach i modlitwie. Dzień przed czuwaniem odbywają się spotkania dla animatorów i osób odpowiedzialnych. 

Brak formacji wspólnotowej powoduje wypalenie i brak chęci do posługi. Wspólnota przestaje ewangelizować – przestaje żyć i powoli umiera duchowo. Brak planu formacyjnego i postawienie wszystkiego na spontaniczne działania może skutkować brakiem podstaw wiary, niewłaściwym rozumieniem Kościoła i oczekiwaniem tylko na subiektywne odczucie pocieszenia. Nieuformowana wspólnota często jest w wewnętrznym konflikcie i nie potrafi prowadzić zdrowego dialogu. Czasami może podważać autorytet Kościoła katolickiego korzystając z różnych, niekoniecznie sprawdzonych, źródeł formacyjnych (szkodliwa formacja). Bywa, że wspólnota boi się rozwoju i przejścia na wyższy poziom, bo tak bardzo przyzwyczaiła się do tego, co już zna, że blokuje działanie Ducha Świętego. „Nikt też młodego wina nie wlewa do starych bukłaków; w przeciwnym razie młode wino rozerwie bukłaki i samo wycieknie, i bukłaki się zepsują. Lecz młode wino należy lać do nowych bukłaków. Kto się napił starego wina, nie chce potem młodego, mówi bowiem: «Stare jest lepsze»” (Łk 5, 37-39). 

Problemem może być brak właściwego przekazywania posług i formacji liderów i odpowiedzialnych, jeśli od wielu lat posługują te same osoby nie dopuszczając innych. Jeśli przeakcentujemy pewne aspekty formacji, to wspólnota, zamiast być wspólnotą ewangelizacyjną, może stać się kręgiem biblijnym. Ważne, by właściwie rozeznać i wyłuskać potrzeby konkretnej wspólnoty w określonym czasie. Zdarza się, że jakaś formacja musi być powtórzona i nie trzeba się tego bać. Przykładowo, gdy mamy dużo małżonków, to warto zorganizować więcej wyjazdów właśnie dla osób w tym stanie życia. Myślę, że podstawą wyboru formacji jest słuchanie siebie nawzajem oraz wołanie o prowadzenie Ducha Świętego. 

Katolicka Odnowa w Duchu Świętym ma za zadanie wyprowadzić znużonych katolików ze schematów, letargu, zblazowania i poprowadzić do żywego spotkania z Jezusem, doświadczenia chrztu w Duchu Świetnym oraz energicznej i pełnej zapału służby budowania Kościoła i pragnienia zaniesienia Ewangelii do osób pogrążonych w niewierze lub tych, którzy utracili żywą wiarę. 

Artykuł opublikowano w kwartalniku Zeszyty Odnowy w Duchu Świętym 183/2024